|
Przyroda Leskowca i Gronia Jana Pawła II
Budowa geologiczna
Pod względem geologicznym Beskid Mały, a co za tym idzie rejon Leskowca i Gronia Jana Pawła II należy, do gór fałdowych. Wypiętrzenie górotworu nastąpiło w czasie orogenezy alpejskiej. Głównym budulcem są twarde piaskowce serii godulskiej. Są to skały drobnoziarniste o zielonym lub niebieskawym zabarwieniu i doskonale nadające się do obróbki kamieniarskiej. Pokłady piaskowca w Beskidzie Małym osiągają znaczne grubości i różne zabarwienia, a na skutek ruchu górotworu ułożone są przeważnie ukośnie, czasem przewarstwione łupkami. Nie wszystkie warstwy mają jednakową trwałość. Niektóre wietrzeją szybciej, woda wypłukuje i zabiera piasek, tworząc w korytach liczne progi.
Rzeki i potoki
Masyw Leskowca posiada dużą ilość źródeł i gęstą sieć potoków. Spływają one stromymi zboczami w malowniczych kotlinach, a u podnóży Leskowca w szerszych dolinach. Potoki płynące w kierunku południowym tworzą Targoszówkę, lewy dopływ Kocońki; płynące na wschód dają początek Tarnawce i Jaszczurówce, obecnie lewym dopływom Skawy, a w przyszłości bezpośrednio wpadającym do sztucznego jeziora; płynące w kierunku północnym tworzą Ponikiewkę, będącą również lewym dopływem Skawy; i wreszcie spływające na zachód, które łączą się w Rzyczankę, od wysokości Andrychowa nazywaną Wieprzówką, która kończy swój bieg podobnie jak większość opisanych potoków, wpływając z lewej strony do Skawy poniżej Zatora.
Klimat
Nagłe zmiany pogody są charakterystyczne dla Beskidu Małego, a to z uwagi na krzyżowanie się klimatów oceanicznego z kontynentalnym. Na lokalne zróżnicowanie klimatu wpływ ma ukształtowanie i ekspozycja terenu. Na południowych stokach temperatury są wyższe, a ich wahania mniejsze. Mniej jest też opadów i mgieł, niż na analogicznych wysokościach na stokach północnych. Groń Jana Pawła II i Leskowiec mieszczą się w dwóch piętrach klimatycznych:
Klimat umiarkowanie chłodny panuje na grzbietach górskich o wysokościach powyżej 700 m n.p.m., gdzie średnia temperatura roczna waha się w granicach 4-6 stopni C. Wiatry wieją najczęściej z zachodu oraz północnego zachodu przynosząc masy chłodnego i wilgotnego powietrza. Powietrze te na górskich stokach oziębia się i daje obfite opady deszczu i śniegu. Roczna suma opadów dochodzi do 1400 mm. Mgła zalega średnio przez 100 dni w roku, a ilość dni pogodnych dochodzi do 40 dni, głównie późną wiosną i latem. Pokrywa śnieżna utrzymuje się przez około 140 dni w roku. Największe wahania temperatury występują na wiosnę oraz jesienią. W rejonie szczytów Leskowca i Gronia Jana Pawła II zaznacza się wpływ klimatu wysokogórskiego.
Klimat umiarkowanie ciepły panuje poniżej wysokości 700 m n.p.m. Średnia temperatura roczna waha się tu w granicach 6-8 stopni C. Roczna suma opadów dochodzi do 1000 mm. W dolinach, szczególnie w pobliżu wód występują często zamglenia, nasilające się późną wiosną i latem. Ilość dni mglistych wynosi średnio 50 w roku, a pogodnych 55. Pokrywa śnieżna utrzymuje się średnio przez około 100 dni. Często występują silne zachmurzenia w godzinach rannych, malejące lub ustępujące przed południem i ponownie wzrastające w godzinach popołudniowych, a wieczorem zwykle znów ustępujące.
Roślinność
Krajobraz Beskidu Małego w dawnych czasach charakteryzował się obfitym zalesieniem z przeważającym udziałem buka i jodły w wyższych partiach oraz w niższym lasami grabowo-dębowymi. Z biegiem czasu w miejsce lasów mieszanych sadzono jednogatunkowe lasy świerkowe, które do tej pory przeważają, również w okolicach Leskowca. Spotyka się również zespoły świerka z domieszką buka i jodły oraz: sosny, jawory, dęby, jesiony, wiązy górskie, olchy i różne odmiany wierzb. Na samym szczycie Leskowca rośnie głównie karłowata buczyna, jodła, świerk i brzoza. Przy szlaku czerwonym z Leskowca do schroniska PTTK napotkać możemy pojedyncze okazy limb, daglezji i sztucznie nasadzonej kosodrzewiny. Klimat wysokogórski w rejonie szczytu wpływa hamująco na rozwój drzewostanu. Niektóre karłowate i powykręcane buki liczą sobie nawet ponad 200 lat, a tutejszy mikroklimat sprawia, że podszczytowa hala nie ulega samozalesieniu. Bogate jest także runo leśne, w którym dominują jałowce, borówki, liczne gatunki mchów i porostów. Wiosną na łąkach i halach pojawiają się krokusy, a na podmokłych terenach króluje czosnek niedźwiedzi.
|
Świat zwierzęcy
Świat zwierzęcy jest obecnie znacznie uboższy niż dawniej, niemniej jednak obserwuje się powrót wielu gatunków na teren Beskidu Małego. Okolice Leskowca należą do najbogatszych w zwierzynę terenów tego pasma górskiego. Z ssaków licznie występują: lisy, zające, wiewiórki, sarny, jeże, a także coraz częściej pojawiające się dziki i jelenie. Sporadycznymi gośćmi są wilki i niedźwiedzie. Świat ptaków reprezentują między innymi: muchówki, trznadle, drozdy, zięby, mysikróliki, myszołowy i jastrzębie. Z płazów najliczniej spotkać możemy: salamandry plamiste, żaby i ropuchy, a z gadów: zaskrońce, żmije zygzakowate i jaszczurki. W stromych górskich potokach ryby pojawiają się bardzo rzadko i najczęściej są to: głowacze, brzanki i pstrągi.
|